"1ο Γενικό Λύκειο Αγίων Αναργύρων Αττικής"

Κατά το σχολικό έτος 2009-2010 η περιβαλλοντική ομάδα του 1ου Γενικό Λύκειο Αγίων Αναργύρων Αττικής, ένα σχολείο που απέχει "μόνο" 420 χιλιόμετρα από το Νομό Γρεβενών, ως θέμα στην ετήσια ομαδική εργασία της επέλεξε το εξής : "Καταγραφή και μελέτη των πέτρινων γεφυριών του ποταμού Βενέτικου". Η συγκεκριμένη ομάδα μαθητών επισκέφθηκε τα Γρεβενά και φυσικά το χωριό μας για να δουν από κοντά τα δύο πέτρινα γεφύρια μας, του Αζιζ-Αγα και τα Καγκέλια. Σας παρουσιάζουμε την εργασία των μαθητών :

ΓΕΦΥΡΙ ΚΑΓΚΕΛΙΑ

Το γεφύρι Καγκέλια, που βλέπουμε, βρίσκεται κοντά στο χωριό Τρίκωμο (παλιά Ζάλοβο), στην τοποθεσία Καγκέλια, απ’ τα ζικ-ζακ του απέναντι μονοπατιού που, σκαρφαλώνοντας στο βουνό Λυκότρυπα, οδηγεί στο χωριό Μοναχίτη. Κατά την παράδοση φέρεται πως κατασκευάστηκε το 1760.

Είναι δίτοξο, με κύριο και βοηθητικό, προς τη αριστερή όχθη, τόξο. Και τα δύο σχηματίζονται με διπλή σειρά θολιτών, η εξωτερική μικρότερου πάχους, φανερό πως απλά διακοσμεί.

Το μεγάλο τόξο έχει άνοιγμα 17,90 μέτρα και ύψος 10,00, ενώ το μικρότερο 8,10 και 6,10 αντίστοιχα. Ο διάδρομος διάβασης, αρχικά χωρίς προστατευτικές αρκάδες ή παραπέτα, από το 1989 με κολωνάκια και σίδερα, έχει μήκος 35,60 μέτρα και πλάτος 2,70.

ΓΕΦΥΡΙ ΑΖΙΖ-ΑΓΑ

Εδώ βλέπουμε ένα από τα καλύτερα, πιο ενδιαφέροντα γεφύρια, όχι μόνο της περιοχής, αλλά ολόκληρης της Πίνδου. Είναι το Γεφύρι Αζιζ-Αγα. Βρίσκεται κάτω από το χωριό Τρίκωμο, γεφυρώνοντας τον Βενέτικο σε μια δύσκολη για τέτοιο έργο θέση, βραχώδης, η αριστερή όχθη πεδινή, αλλά ακατάλληλη για θεμελίωση. Εξυπηρετούσε για χρόνια το νρερβένι Ιωαννίνων – Γρεβενών.

Το γεφύρι, κατά τον Ηπειρώτη ιστορικό Λαμπρίδη, «…έκτισεν Αζιζ αγάς τις», κατά τα φαινόμενα εύπορος αξιωματούχος της περιοχής. Αυτό συνέβη το 1727, σύμφωνα με κτητορική πλάκα εντοιχισμένη στην ανατολική του όψη, που όμως δεν σώζεται πια. Αλλά έχουν ενδιαφέρον οι συνθήκες κάτω από τις οποίες πραγματοποιήθηκε το έργο, συνθήκες που διασώζει σχετική παράδοση :

« Ο Αζιζ-Αγας ανέθεσε την κατασκευή σε φημισμένο πρωτομάστορα, αλλά εξ αιτίας του μεγάλου ύψους και μήκους του, το γεφύρι παρουσίαζε δυσκολίες. Δύο φορές έπεσε η μεσαία καμάρα αμέσως μετά την αφαίρεση των καλουπιών. Όταν οι σκαλωσιές και τα καλούπια στήθηκαν για τρίτη φορά, ο Αζιζ-Αγας απείλησε τον πρωτομάστορα πως αν το γεφύρι πέσει για τρίτη φορά ‘’θα του πάρει το κεφάλι’’. Την ώρα που αφαιρούνταν και τα τελευταία καλούπια, ο πρωτομάστορας έντρομος κατέφυγε στη ‘’ράχη Σκύφτη’’ λίγο νότια του γεφυριού, κατά το Κηπουργιό για να αποφύγει τις κυρώσεις εάν το γεφύρι ξαναέπεφτε. Το γεφύρι όμως, τη φορά αυτή στάθηκε όρθιο. Ο Αγας κάλεσε κοντά του, με έναν ζαπτιέ (χωροφύλακα), τον πρωτομάστορα, τον συνεχάρει και τον πλήρωσε..»

Το γεφύρι του Ζίζαχα, έτσι το ονομάτιζαν οι γύρω χωρικοί, είναι τρίτοξο, με μια μεγάλη καμάρα για τη βαθιά κοίτη του ποταμού και δύο μικρότερες, εκατέρωθεν, βοηθητικές. Η μεγάλη έχει άνοιγμα 30,00 μέτρων και σηκώνεται απ’ το νερό 12,50 μέτρα. Πρόκειται δηλαδή για το μεγαλύτερο σήμερα τόξο της Μακεδονίας και ένα από τα μεγαλύτερα του Ελλαδικού χώρου. Η δεξιά βοηθητική καμάρα έχει άνοιγμα 8,00μ. και ύψος 5,40μ. ενώ η αριστερή 4,90 και 4,70 αντίστοιχα. Για τις δύσκολες ώρες υπάρχουν σφηνοειδείς πρόβολοι να παραστέκουν στα δύο μεσόβαθρα, τα οποία επιπλέον, βοηθούν ισάριθμες ανακουφιστικές θυρίδες. Το καλντερίμι-πέρασμα, μήκους 77,00 μέτρων, κορυφώνει το ανέβασμά του σε ύψος 14,40μ., πάνω από το κεντρικό τόξο, αρκετά μεγάλες οι κλίσεις του. Το πλάτος του φτάνει στα 3,00μ. με ωφέλιμο 2,20μ., αφού δεξιά και αριστερά στέκουν χτισμένα παραπέτα.

Ευχαριστούμε τους μαθητές του 1ου Γενικού Λυκείου Αγίων Αναργύρων Αττικής για την όμορφη παρουσίαση που έκαναν στα γεφύρια του χωριού μας και θα θέλαμε μας συγχωρέσουν για τις μικρές αλλαγές που πραγματοποιήσαμε στην εργασία τους.