"Μασλάτι Νο8. Ο ΜΟΥΡΓΟΣ, του Ζτάλιου Χρήστου"

ΤΡΙΚΩΜΟ (ΖΑΛΟΒΟ) ΓΡΕΒΕΝΩΝ

Μασλάτι Νο8. Ο ΜΟΥΡΓΟΣ

(Μνήμες Από το Ζάλοβο)

                   

                      Μικρός πάντα μου άρεσε να ακούω παλιές ιστορίες από τους μεγαλύτερους στο χωριό. Ο μπάρμπας μου, ο Νάσιος ήταν ένας από αυτούς που είχε την υπομονή να ασχολείται και να διηγείται παλιές ιστορίες σε εμάς τους μικρούς. Ήταν αυτός που έπαιρνε  τα μικρά  στα γονατά του,και τραγουδούσε με μια γλυκιά ήρεμη φωνή το <<Πάππου βρε Πάππου βαρ τα γίδια κάτου>> κουνώντας ρυθμικά τα πόδια του.

                           -Μπάρμπα Νάσιου πες μας καμμιά παλιακιά ιστορία από εκείνες τις καλές.

                         -Άϊντι !! Καθείστε να σας πω αυτήν που μου έλεγε και μένα ο Παππούς μου παλιά, αλλά νά ανάψω όμως πρώτα ένα τσιγάρο. Είπε ο Μπάρμπας μου και έβγαλε ένα πακέτο Έθνος, πήρε ένα τσιγάρο το άναψε και αφού τράβηξε μια ρουφηξιά άρχισε να λέει.

   Πρίν από πολλά χρόνια σ’ένα μαντρί πάνω από την κοκκινόπετρα, (περιοχή Σκλήθρα) ζούσε ένας σχετικά νέος τσοπάνος, που  τον έλεγαν Γκουντή (Κωσταντή). Είχε 100 διαλεχτά πρόβατα, που τα αγαπούσε και τα φρόντιζε με υποδειγματική στοργή.Ο Γκουντής λοιπόν ήταν πολύ μερακλής, μέχρι και στο Ατ παζάρ στο Μαυρονόρος πήγε, και αγόρασε το καλύτερο κριάρι που θα ζευγάρωνε με τα πρόβατά του. Τον χειμώνα που η μέρα ήταν μικρή το κοπάδι του δεν το πήγαινε πολύ μακριά από εκεί· ανέβαινε στην Σιούλα, στο Ζιάννη, στην Τσιγαρίδα, στο Φράψο, μέχρι την Κερασιά, Στενό  Σύρματα, Βαρκά-Τσιάχ’, περιοχές που ήταν γύρω από το μαντρί του. Την άνοιξη όμως και το καλοκαίρι, σκαρφάλωνε σε πιο ψηλά μέρη,όπου και τα πιο άβροχα καλοκαίρια τα πρόβατά του αναζητούσαν το δροσερό χορτάρι και πίνανε νερό από μια βρύση όπου υπήρχε  μια υποτυπώδη πετρόκτιστη κουπάνα. Βέβαια η βρύση αυτή ήταν το Στενό, που δεν ικανοποιούσε απολύτως τις ανάγκες του κοπαδιού, αλλά υπήρχαν ρέματα που είχαν νερό χειμώνα καλοκαίρι. Αυτά ήταν το ρέμα του Στόγκου, και το άλλο της Γιαννίτσης που αντάμωναν στα <<Σμιξώματα>> και από κάτω ονομαζόταν λάκκος τ’ Αργύρ’, όπου παλιά υπήρχε ο  νερόμυλος κάποιου Αργύρη που τα θεμέλια του σώζονται μέχρι σήμερα. Εκτός από τα ρέματα πάντα υπήρχε και το ποτάμι μας ο Βενέτικος. Έτσι λοιπόν ακολουθούσε και άλλη διαδρομή, Σύρματα ανάμεσα από Κοκκινόπετρα καί παλιοκόπρα του Μπήλιου-Μπαρτζιανού(πόρος Ζιαννιού)-Κυλαρίτσα-Μπαμπανάση, και επιστροφή στη βάση του.

Και ένα πρωϊνό εκεί στην πέτρα του Ζιάννη βρίσκει ένα πολύ μικρό φοβισμένο  λυκόπουλο· μάλλον οι γονείς του είχαν σκοτωθεί σε καρτέρι. Το πήρε και το φρόντισε ιδιαίτερα. Κατάφερε να το κρατήσει στην ζωή και λόγω του ότι είχε γκρίζο σκούρο χρώμα το όνόμασε Μούργο. Ό Μούργος μεγάλωσε κοντά του και κοντά στα πρόβατακαι έγινε ένας μεγάλος σωματώδης λύκος. Ο Γκουντής τον αγαπούσε πάρα πολύ, αλλά και ο Μούργος τού ήταν πολύ πιστός κι έτσι έμεινε ο μόνος φύλακας της στάνης. Μια χειμωνιάτικη βραδιά, ο Γκουντής αφού τακτοποίησε την στάνη, ξεκίνησε πεζός για το Ζάλοβο όπου είχε να τελειώσει μια δουλειά που δεν έπαιρνε αναβολή. Φτάνοντας κάτω στο παλιό γεφύρι, γυρίζει και βλέπει τον Μούργο να τον ακουλουθεί. Τον μάλλωσε πολύ άγρια· εκείνος πειθαρχικός όπως ήταν γύρισε πίσω για το μαντρί και ο Γκουντής συνέχισε τον δρόμο για το Ζάλοβο,όπου και διανυκτέρευσε. Πριν από τα χαράματα ξεκίνησε πάλι για το μαντρί και φτάνοντας εκεί αντικρύζει ένα σωρό από νεκρά πρόβατα και δίπλα τον Μούργο να τον κοιτάει περίλυπος. Η σκέψη του Γκουντή πήγε στο χθεσινό άγριο μάλλωμα και αμέσως θυμήθηκε την παροιμία που λέει 

<<Βάλανε τον λύκο να φυλάξει τα πρόβατα>>. Το μυαλό του θόλωσε,σήκωσε το γεμάτο όπλο του και από πολύ κοντά σημάδεψε τον Μούργο, ο οποίος συνέχιζε να έχει το ίδιο περίλυπο βλέμα και του έριξε ανάμεσα στα μάτια,αφήνοντας τον νεκρό. Ύστερα πήγε να μετρήσει τα πνιγμένα πρόβατα,τραβώντας τα από τον σωρό.Ένα..δύο..τρία.......έξη..επτά, κάτω από το έβδομο πρόβατο ήταν ένας πνιγμένος λύκος. Τότε συνειδητοποίησε τι είχε συμβεί. Στο διάστημα της απουσίας του Μούργου, άλλος λύκος επιτέθηκε στην στάνη και επιστρέφοντας ο Μούργος τον κατασπάραξε και τον σκέπασε με τα θύματά του. Ήταν τόση η θλίψη του για το λάθος που είχε κάνει, ώστε δεν άντεξε, πούλησε τα διαλεχτά  πρόβατα σε εξευτελιστική τιμή και έφυγε,κανείς δεν ξέρει γιά που. Στο Ζάλοβο λέγανε ότι του πήραν τα μυαλά ξωτικά και νεράϊδες.

-Αυτή είναι η ιστορία του Γκουντή, δεν ξέρω αν σας άρεσε; Είπε ο Μπάρμπα Νάσιος με πιο βαριά φωνή.

-Πολύ καλή !!!Αλλά κρίμα για τον Μούργο,δεν έπρεπε να τον σκοτώσει.

-Απ΄αυτό πρέπει να καταλάβετε, ότι δεν πρέπει ποτέ να παίρνετε αποφάσεις επάνω στα νεύρα σας. Είπε ο Μπάρμπας μου και έσβησε το τσιγάρο που κόντευε να του κάψει τα δάχτυλα.

      Χρήστος Ζτάλιος                       Τοπονύμια:Απόστολος Ε. Αποστολίδης

"Ποικιλίες Σταφυλιών"

Το χωριό μας στο πέρασμα του χρόνου έχει διαγράψει μια λαμπρή πορεία στον τομέα της αμπελουργίας και οινοποιίας. Το blog του χωριού θα προσπαθήσει μέσα από κάποια άρθρα που θα δημοσιεύονται ανα τακτά χρονικά διαστήματα να δώσει πληροφορίες σε όλους τους αναγνώστες για τον τομέα που έκανε γνωστό το χωριό μας στην ελληνική οινοποιία. Για τυχόν λανθασμένες πληροφορίες ζητούμε την κατανόηση σας και την προσθήκη σχολίων για την βελτίωση των άρθρων.

Το πρώτο άρθρο θα αναφερθεί στις ποικιλίες κρασιών που υπήρχαν κατά κύριο λόγο στο χωριό μας.

Ξινόμαυρο : Είναι η ευγενέστερη ερυθρή ποικιλία του βορειοελλαδικού χώρου, γι’ αυτό και έχει ονομαστεί «ελληνικό Pinot Noir». Καλλιεργείται κυρίως στην Νάουσα, τη Γουμενίτσα, το Αμύνταιο, τη Ραψάνη, το Τρίκωμο Γρεβενών (το οποίο και έγινε γνωστό στον χώρο του ελληνικού κρασιού για την υπέροχη παραγωγή ξινόμαυρου), τη Σιάτιστα και το Βελβεντό. Καλλιεργείται και σε άλλες περιοχές αλλά σε μικρότερη έκταση όπως το Άγιο Όρος, τα Τρίκαλα και την Καστοριά. Είναι μια πολύ ιδιαίτερη ποικιλία κυρίως ως προς την ευαισθησία της, όπου το έδαφος εδώ παίζει σημαντικό ρόλο. Προτιμά τα εδάφη με ελαφρά έως μέση μηχανική σύσταση, με καλή στράγγιση, τα ασβεστώδη, ουδέτερα έως αλκαλικά μέσης γονιμότητας με γενικά ομαλή τροφοδοσία νερού, τουλάχιστον από τα μέσα Ιουνίου μέχρι και τα τέλη Ιουλίου. Το Ξινόμαυρο είναι μια ζωηρή και παραγωγική ποικιλία με μέτριου μεγέθους σταφύλια, συνήθως κυλινδροκωνικά, με τσαμπί μεγάλης πυκνότητας και με ράγες μετρίου μεγέθους, σφαιρικές, με χονδρή φλούδα και σκούρο κόκκινο χρώμα. Η σάρκα του είναι μαλακή, γλυκιά και άχρωμη γι’ αυτό μπορεί να δώσει και οίνους ροζέ αλλά και λευκούς. Σε δροσερές περιοχές μπορεί να δώσει πλούσια ερυθρά κρασιά, γεμάτα, με υψηλή περιεκτικότητα σε αλκοόλ, ζωηρό χρώμα και αρκετές τανίνες. Το χρώμα των κρασιών εκτείνεται από σκούρο κόκκινο μέχρι και πορφυρό με διάφορες διαβαθμίσεις ανάλογα με τον χρόνο παλαίωσης. Τα νεαρής ηλικίας κρασιά έχουν αποχρώσεις ιώδεις και κυρίως βυσσινί ενώ όσο παλαιώνουν αποκτούν κεραμιδί αποχρώσεις. Τα αρώματα που κυριαρχούν είναι αυτά των μπαχαρικών, του δέρματος αλλά και των κόκκινων φρούτων, με δευτερεύοντα τα αρώματα της ντομάτας σε διάφορες μορφές κυρίως στα νέα κρασιά. Το σώμα των κρασιών είναι από μέτριο ως υψηλό, με οξύτητες που σε συνδυασμό με τις τανίνες, καθιστούν την παλαίωση σχεδόν υποχρεωτική, που βελτιώνει τα κρασιά αυτά μαλακώνοντας την γεύση τους χωρίς να αφαιρεί την χαρακτηριστική στιβαρότητάς τους.

Μοσχάτο Αμβούργου : Μοναδικό ανάμεσα στα είδη του μοσχάτου, το μοσχάτο Αμβούργου ξεχωρίζει για τις ερυθρωπές ρώγες του. Είναι μία από τις λίγες ποικιλίες που οινοποιούνται και παράλληλα καταναλώνονται ως επιτραπέζιες, γιατί έχει νόστιμο σταφύλι, έτοιμο να σαγηνεύσει με το άρωμά του, αλλά και συμμετάσχει σε ερυθρά, ροζέ και γλυκά κρασιά. Τα εκρηκτικά και γλυκά αρώματά του, που θυμίζουν γαρίφαλο, είναι το μεγάλο ατού αυτής της ποικιλίας. Έτσι, ενώ συνήθως η χαμηλή οξύτητα και οι μαλακές ταννίνες του μοσχάτου Αμβούργου δεν επιτρέπουν εύκολα να σταθεί από μόνο του για την παραγωγή μονοποικιλιακών οίνων, η προσθήκη του σε χαρμάνια είναι θαυματουργή. Αρκεί μια μικρή ποσότητα για να αναστήσει ακόμα το πλέον άτονο αρωματικά κρασί. Εκεί που πάντως είναι ασυναγώνιστο, είναι στην παραγωγή αποσταγμάτων, με τον άμβυκα να δρα σαν μεγεθυντικός φακός των αρετών του.

Σταυρωτό Η Αμπελακιώτικο : Το σταυρωτό (ή και αμπελακιώτικο) είναι μια ερυθρή ποικιλία, που καλλιεργείται στο νομό Λάρισας και σποραδικά στους νομούς Κοζάνης και Μαγνησίας καθώς και στο Τρίκωμο (Ζάλοβο) Γρεβενών. Το σταυρωτό είναι ποικιλία ζωηρή, εύρωστη και παραγωγική. Τα σταφύλια είναι μετρίου μεγέθους, πτερυγωτά, κωνικά, πολύ πυκνόραγα. Οι ράγες είναι μεσαίου μεγέθους, με φλούδα μέτριου πάχους, ερυθροιώδους χρωματισμού, με σάρκα χυμώδη, με μέτρια γλυκύτητα και ελαφρά υπόξινη επίγευση. Το σταυρωτό δίνει κρασιά μέτριας περιεκτικότητας σε αλκοόλ, μέτριας οξύτητας, με μέτριο χρώμα και αρκετές τανίνες, που αντέχουν στον χρόνο.

Μοσχόμαυρο : Τα δύο συνθετικά της λέξης –μόσχος και μαύρο- βάζουν κατευθείαν στο ρυθμό της σπάνιας αυτής ποικιλίας τον οινόφιλο-ερευνητή, που δεν την ξέρει και γοητεύεται έτσι από το άγνωστο. Ο ρυθμός αναφέρεται εσκεμμένα, γιατί το υπέροχο παιχνιδιάρικο άρωμα του μοσχόμαυρου δημιουργεί πραγματικά…χορευτική ατμόσφαιρα, είτε αυτό μετουσιώνεται σε ερυθρά είτε σε ροζέ κρασιά. Παρά τον ευχάριστο χαρακτήρα του, το μοσχόμαυρο καλλιεργείται σε μικρή έκταση και μάλιστα μόνο στον αμπελώνα της κεντρικής και ΒΔ Ελλάδας. Αν και εμφιαλώνεται δίνοντας και μονοποικιλιακά κρασιά, δεν είναι σπάνια η ανάμειξη αυτής της ποικιλίας με άλλες, όπως το ξινόμαυρο. Το χρώμα του μπορεί να μην είναι ιδιαίτερα σκούρο, έρχεται όμως σε απόλυτη αρμονία με το έντονο άρωμά του, που φέρνει στο νου φρέσκα κόκκινα φρούτα, μοσχάτο σταφύλι και γαρίφαλο. Παιχνιδιάρικη, γεμάτη οξύτητα και μαλακές ταννίνες είναι η γεύση του, γεγονός που προσδίδει μια ανάλαφρη και νεανική παρουσία, που δεν αποκλείεται να ταυτοποιεί και το κοινό που μπορεί να προσελκύσει το σπάνιο μοσχόμαυρο. Το μοσχόμαυρο μπορεί να το συναντήσει κανένας και με τις ονομασίες Ξυνόγκαλτσο και Μοσχόγκαλτσο.

Φυσικά δεν υπήρχαν μόνο αυτές οι ποικιλίες σταφυλιού στο χωριό μας αλλά αυτές ήταν οι κυρίαρχες. Σήμερα οι λιγοστοί νέοι αμπελουργοί έχουν εντάξει και δύο ποικιλίες προερχόμενες από το εξωτερικό το Syrah και το Cabernet.

Kαλά Χριστούγεννα!

Το Δ.Σ. του Φιλοπροοδευτικού Συλλόγου των Απανταχού Τρικωμιωτών "Ο ΑΓΙΟΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ" και η συγγραφική ομάδα του blog σας εύχονται από καρδιάς:

Συμπληρώσαμε 2 χρόνια ύπαρξης και όπως πάντα αναφέρουμε η ενότητα και η συμμετοχή συναποτελούν τις κινητήριες δυνάμεις για την λειτουργία του site αυτού. Πρέπει να είμαστε ενωμένοι γιατί μαζί μπορούμε περισσότερα, για να προσφέρουμε το ελάχιστο στον τόπο καταγωγής μας, στο χωριό μας. Η κυκλοφορία του ημερολογίου "παλιάς φωτογραφίας" από το σύλλογο για το 2013 πηγαίνει θαυμάσια, ειδικότερα οι κάτοικοι του χωριού χάρηκαν την πρωτοβουλία μας αυτή ιδιαίτερα και είμαστε σίγουροι πως μέχρι και το νέο έτος θα έχουμε εξαντλήσει όλα τα ημερολόγια που εκτυπώθηκαν. Και πάλι θέλουμε να σας ευχαριστήσουμε για τη συμμετοχή και την ανταπόκρισή σας σε όλες μας τις προσπάθειες για ανάδειξη του χωριού μας και να είστε σίγουροι ότι θα ακολουθήσουν και άλλα βήματα για πετύχουμε το "φιλοπρόοδο" του συλλόγου μας.

Καλές Γιορτές!

  Η συγγραφική ομάδα,

Τσακνάκης Γ. Ιωάννης

Καράντζιος Κ. Γεώργιος



O Αργαλειός, γράφει ο Χρ. Ζτάλιος...

Ο ΑΡΓΑΛΕΙΟΣ

(Μνήμες από Ζάλοβο)

     Τον αργαλειό τον χρησιμοποίησε ο άνθρωπος για την ύφανση από τα πολύ παλιά χρόνια και τον χρησιμοποίησε περισσότερο στις αγροτικές περιοχές, καθώς εκεί ήταν το κύριο μέσο ύφανσης. Μετά την βιομηχανική επανάσταση ο κλασικός ξύλινος αργαλειός αντικαταστάθηκε από τον μηχανικό αργαλειό· σήμερα έχει σχεδόν καταργηθεί, καθώς η διαδικασία της ύφανσης έχει μηχανοποιηθεί. Τον παλιό ξύλινο αργαλειό δεν τον βρίσκουμε σήμερα ούτε σε σπίτια απομακρυσμένων περιοχών. Τον συναντούμε μόνο σε μουσεία λαϊκής τέχνης. Όσα σπίτια είχαν αργαλειό παλιά, ήταν σαν να είχαν ένα ατομικό υφαντουργικό έργαστήρι, που κάλυπτε όλες τις ανάγκες σε είδη ρουχισμού και κλινοσκεπασμάτων. Παλιά στα περισσότερα σπίτια του Ζαλόβου ο αργαλειός ήταν μόνιμα στημένος σε κάποιο δωμάτιο του σπιτιού, πάντα δίπλα σε παράθυρο, όπου το φώς ήταν περισσότερο.

     Το στήσιμο του αργαλειού δεν ήταν εύκολη υπόθεση, έπρεπε να γίνει πολύ σταθερός για να μην μετατοπίζεται από τα τραντάγματα που έκανε η νοικυρά, όταν τον δούλευε. Ο αργαλειός αποτελούνταν από τέσσερα ίσα σε μέγεθος, γερά και βαριά όρθια ξύλα, που συνδέονταν και με άλλα ξύλα με ειδικούς αρμούς και είχε τα παρακάτω εξαρτήματα.
     Αντιά : Δύο στρογγυλά ξύλα με διάμετρο 15 εκατοστών, που στο ένα άκρο τους είχαν τετράγωνη κατάληξη με τέσσερες τρύπες·το μπροστινό (προστάντι) που το συγκρατεί η Κουρούνα και τυλίγεται το υφαντό καθώς φτιάχνεται, ενώ το άλλο στο πίσω μέρος το (πισάντι) πάνω στο οποίο τυλίγεται το <<στημόνι>>, που το συγκρατεί η ποταμίστρα.
    Κουρούνα : Κοντόχοντρο κυλινδρικό ξύλο που στηρίζει και συγκρατεί το προστάντι.
    Ποταμίστρα : Μακρύ κυλινδρικό ξύλο που στηρίζει και συγκρατεί το πισάντι.

      Χτένια: Παραλληλόγραμα με ύψος 12 περίπου εκατοστών, με πάρα πολλά λεπτά δόντια από καλάμι, που προσαρμόζονται σε δύο στενά παράλληλα ξύλα.Το άνοιγμα που άφηναν τα καλαμάκια χαρακτήριζε τα χτένια: α) Δασότεχνα για πουκάμισα και σκουτιά, β) Ρασόχτενα για τα ράσα των παπάδων και γ) Πανόχτενα για βελέντζες, κιλίμια, κάπες.

     Μιτάρια : Κυλινδρικά ξύλα παράλληλα μεταξύ τους που πάνω τους είναι δεμένοι πολλοί λεπτοί σπάγκοι·ανάλογα με το υφαντό, άλλοτε χρησιμοποιούσαν δύο και άλλοτε τέσσερα.
     Ξυλότεχνο : Δύο οριζόντια ξύλα με αυλακιές. Αυτά δένονται με μικρότερα ξύλα κάθετα και μέσα τους προσαρμόζεται και κλειδώνει το χτένι με το οποίο χτυπιέται το υφάδι.

      Σαΐτα : Ξύλο ελειψοειδές που είναι σκαμμένο εσωτερικά ,και κατά μήκος συγκρατεί μια βέργα· Σ΄αυτή την μικρή βέργα τύλιγαν το νήμα, και με το πέταγμα της σαΐτας περνούσε το νήμα μέσα από το στημόνι.
     Ποδαρικά : Δύο μικρά ξύλα συνδεμένα με τα μυτάρια, που τα πατούσαν διαδοχικά και έτσι άνοιγε το στημόνι για να περάσει η σαΐτα.
     Όλα τα παράλληλα ζεύγη του στημονιού, (το οποίο ξεκινούσε από το πισάντι και κατέληγε υφαντό στο προστάντι) περνούσαν μέσα από δύο χτένια, που βρίσκονταν το ένα μπροστά από το άλλο.        Οι μισές κλωστές περνούσαν μέσα από το ένα και οι άλλες μισές από το άλλο. Όταν η υφάντρα πατούσε ένα μοχλό, τα χτένια μετακινούνταν το ένα πρός τα πάνω και το άλλο πρός τα κάτω, δίνοντας έτσι την δυνατότητα ανάμεσα από τις κλωστές του στημονιού, να περάσει η <<Σαΐτα>> που είχε το μάλλινο νήμα( υφάδι). Μετά από τα δύο αυτά χτένια, το στημόνι περνούσε μέσα από ένα άλλο σκληρό και δυνατό χτένι, που οι άκρες του κρέμονταν με δύο λεπτές σανίδες από το επάνω μέρος του αργαλειού, παρέχοντάς του την δυνατότητα να μπορεί να κινείται όλο το χτένι παράλληλα με τις κλωστές του στημονιού, ακουλουθώντας την φορά του. Κάθε φορά που περνούσαν την μάλλινη κλωστή, με αυτό το σκληρό χτένι χτυπούσαν κινώντας το μπρός πίσω με δύναμη την μάλλινη κλωστή για να πάει πολύ κοντά στην προηγούμενη που είχαν περάσει. Αυτό το χτύπημα ήταν το χαρακτηριστικό χτύπημα του αργαλειού, που έχει εμπνεύσει δημοτικούς και λαϊκούς δημιουργούς. Για να γίνει μια κουβέρτα,μια βελέντζα,ένα σάϊσμα, ή ένα άλλο δημιούργημα χρειαζόταν πολλές ώρες δουλειάς. Η δουλειά στον αργαλειό απαιτούσε μεγάλη δύναμη χεριών και συντονισμό κινήσεων, επειδή η υφάντρα χρησιμοποιούσε χέρια και πόδια, γι’ αυτό θεωρούνταν πολύ κουραστική και επίπονη δουλειά.

EΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΜΑΛΛΙΟΥ ΓΙΑ ΥΦΑΝΣΗ

Πριν φτάσουν στο στάδιο της ύφανσης έκαναν πολλές άλλες εργασίες. Πρώτα έπλεναν πολύ καλά το μαλλί στο (λεβέτι) και το στέγνωναν, έκαναν το ξάσιμο(με τα χέρια), λανάρισμα (με τα λανάρια) για να ξεμπλέξει και να γίνει πιό αφράτο το μαλλί, τουλούπιασμα (μεγάλες τούφες μαλλιού που τις έλεγαν τλούπες) και γνέσιμο. Το γνέσιμο το κάνανε οι γυναίκες περισσότερο όταν βγαίνανε στην γειτονιά για κουβέντα. Τα εργαλεία του γνεσίματος ήταν η ρόκα και το αδράχτι, έγνεθαν δύο είδη νήματος, το στημόνι και το υφάδι. Το στημόνι το έγνεθαν με την ρόκα και το αδράχτι με το σφοντύλι στο κάτω μέρος και το έκαναν πιό λεπτό από το υφάδι. Μετά το γνέσιμο έκαναν το νήμα θηλειές και το έβαφαν. Αφού στέγνωνε κατόπιν με την βοήθεια της ανέμης, μετέφεραν το νήμα στα μασούρια και το περνούσαν στο αντί.

ΤΑ ΥΦΑΝΤΑ ΤΟΥ ΑΡΓΑΛΕΙΟΥ

Φουστίτσιο: Για γυναικείες φούστες,γινόταν με κλωστή γνεσμένη,πολύ ψιλή από φίνο μαλλί.
Κλαρωτό: ύφασμα για ανδρικά ρούχα από φίνο μαλλί.
Δίμητο : Ύφασμα για ανδρικά ρούχα από φίνο μαλλί

Κουπιαστό: Ύφασμα για ανδρικά ρούχα με σχήμα ρόμμβου φτιαγμένο από φίνο μαλλί.
Κάλτσινο: Ύφασμα φτιαγμένο από χοντρή κλωστή για να χτυπιέται στο μαντάνι και να γίνει πιό πυκνό.
Τρουβαδένιο: Ύφασμα για τρουβάδες σε σχέδιο καρό,φτιαγμένο από φίνο μαλλί μαύρο και νήμα άσπρο.

         Επίσης φτιάχνανε ύφασμα για τσόλια,σακκιά,κάππες, βελέντζες με κρόσια, στρώματα κρόσια, στρώματα και βελέντζες με κοντά κρόσια.

Χρήστος Ζτάλιος

Tα πρώτα χίονια έπεσαν και στο χωριό μας!

Τις προηγούμενες ημέρες ο χιονιάς έκανε την εμφάνιση του και στο χωριό μας και τα πρώτα χιόνια άφησαν το σημάδι τους πάνω στις κεραμοσκεπές όλων των σπιτιών. Συγκεκριμένα το βράδυ της Πέμπτης σημειώθηκε ασθενής χιονόπτωση, χωρίς ωστόσο να είναι μεγάλης διάρκειας και έντασης. Όπως λένε και οι γεροντότεροι του χωριού μας "έριξε μια πασπάλη".  Φυσικά το ύψος του δεν ξεπερνούσε τα 1-2 cm και σήμερα τις πρωινές ώρες με λίγη ηλιοφάνεια εξαφανίστηκε κάθε ίχνος του. Ο Χειμώνας γενικότερα και φέτος μας "έστειλε μήνυμα" για τις διαθέσεις του, αρκεί να επιβεβαιωθούν στις διακοπές των Χριστουγέννων και να γιορτάσουμε στα λευκά.

Το χιονοδρομικό κέντρο της Βασιλίτσας από σήμερα, είναι ανοικτό προς στο κοινό και τους φίλους του χιονιού μιας και το ύψος του, εκεί, είναι το ιδανικό για να κάνει κάποιος Σκι. Είναι ένας χιονοδρομικός σταθμός, από τους καλύτερους της Ελλάδας και πολλοί επισκέπτες έχουν ως κατάλυμα τους Ξενώνες του χωριού μας για να μεταβούν στο χιονοδρομικό, αφού απέχει μόλις 30 χλμ. Έχουν την ευκαιρία ακόμη, να επισκεφθούν τα αξιοθέατα των πέριξ χωριών να δοκιμάσουν παραδοσιακές συνταγές και την τοπική γαστρονομία και φυσικά η εκδρομή τους στην περιοχή γίνεται πολυποίκιλη!

 

Καλό χειμώνα!

"Μασλάτια Νο7, του Ζτάλιου Χρήστου"

TΡΙΚΩΜΟ (ΖΑΛΟΒΟ) ΓΡΕΒΕΝΩΝ

Ζαλοβίτικα μασλάτια (Μνήμες από Ζάλοβο)

Νο. 7 Τό άγριο Μουλάρι.

     Αγρουκτηνοτρόφους ήταν ου Κώτσιους, ιργατικός κι φιλότ'μους, σκουτώνουνταν όλ(η) τ’ χρουνιά στ’ δλειά, αμπέλια, γίδια, αρνίτια κι ένα σουρό άλλις δλειές. Όμους τουν λείπουνταν η γναίκα, κι έτς τ’απουφάσισι μια μέρα κι πήγι κι χάλιψι τ’Μαριγούλου, που ν είχι βάλλ απού κιρό στου μάτ(ι). Τα κατάφιρι κι τν παντρεύτκι του χ(ι)νόπουρου, κι πέρασι έναν αξέχαστου χ(ει)μώνα κάτ απ’τα σκιουπάσματα. Κάπουτε όμους όταν ήρθι η άν(οι)ξ βγήκαν στ’αμπέλια, κι στς πουλλές τς δλειές. H Μαριγούλου στάθκει γιρή δίπλα στούν Κώτσιου, γιατί ήταν τσιαπούνγκια, δουλιφταρού,κι άξια γναίκα· μόγκι που δεν άκουγι τουν κώτσιου που ν ίλιγι.
      -Μο Μαριγούλου!! Ιδώ μα !!! Μη ζγώντς σ'μα, κι προυπαντός μην πιρνάς πίσου απ’τουν Ντάσιου!! Του μπλάρ σκιάζιτι εύκουλα κι κλουτσάει, κι θα σι φκιάσ(ει) κάνα ζαράλ.Άκσις !!! 'Ακσα πέμι!!.
    Η Μαριγούλου όμους αστοχούσι απάν στ φούρια τς κι δεν συμμουρφώνονταν μι τς ουρμήνιις τ’ Κώτσιου. Κι έτς μια κακιά στιγμή καθώς πιρνούσι πίσου απ’τουν Ντάσιου, αυτός σκιάχκι, πάτσι γιρά στα δυό μπρουστνά πουδάρια, κι μι τα πισνά κατάφιρι μια γιρή κλουτσιά στου κιουφάλ τς Μαριγούλους κι τν άφκι στουν τόπου. Ν' έκλαψι ου Κώτσιους, ν έκλαψαν οι συγγινείδις, ν έκλαψι κι όλου του χουριό.

      Κόντιβι ξανά ου χ(ει)μώνας κι ου Κώτσιους τν μουναξιά δεν τν άντιχι. Βρήκι κινούργια γναίκα τ’ Διαμαντούλου κι ξαναπαντρέφκι, κι πέρασι πάλι έναν καλό χ(ει)μώνα. Όμως ήρθι η άν(οι)ξ κι βγήκαν πάλι στ δλειά,κι εκεί ή μοίρα τουν έπαιξι του ίδιου κακό παιχνίδ κι η Διαμαντούλου μι τουν ίδιου τρόπου ακουλούθσι τ’ Μαριγούλου στα κοιμητήρια. Για να μη τα πουλυλουγούμι ου Κώτσιους νέου παλληκάρ ήταν ,κι έκαμι κι τρίτ' προυσπάθεια για να φτιάξ τ’ ζωή τ. Βρήκι τν’Πανάϊου κι τν παντρεύκει κι αυτήν· μα κι αυτή η ερμάδα είχι ν' ίδια τύχ(η). Πήγι κι αυτή απ’τουν Ντάσιου.
   Σν’ κηδεία τς Πανάϊους γίνκει χαμός ,ου κόσμους έκλιγι για τς τρείς τς γναίκις ,αλλά και για τν κακή τύχ(η) τ’Κώτσιου που έκαμι όλις τς προυσπάθειεις που δικαιούνταν για να φτιάσ φαμπλιά, κι τιλικά δεν τα κατάφιρι. Kι όταν ου Παπαμκόλας σκόλασι με του τελετουργικό τς κηδείας, ου κόσμους πέρασι ένας ένας κι συλλυπήθκι τουν Κώτσιου. Ύστερα που σκόλασαν όλα αυτά κι έφυγαν όλ(οι), ου Μπράτμους τ’Κώτσιου που ήταν ικεί κι τηρούσι, κόντιψι τουν Κώτσιου κι τουν ρώτσι.
     -Α..ρα Μπράτμι!!! Τηρούσα ικεία τουν κόσμου π’σ’ έδινι συλλυπητήρια, κι μ’έκανι ιντύπουσ που όταν σι συλλυπούνταν οι γναίκις τς ευχαριστούσις, κι κνούσεις του κιουφάλ κατά σιακάτ, κι όταν σι συλλυπούνταν οι άντρ' τς’ευχαριστούσις, κι κνούσεις του κιουφάλ κατά σιαπάν,γιατί; Κι ου Κώτσιους τουν απάντσι.
   - Οι πούστδις οι άντρ,δεν μι συλλυπούνταν,αλλά όλ(οι) μι ρωτούσαν<<Κώτσιου του πλάς του μπλάρ;>>  κι ιγώ τς ίλιγα όχ(ι)!!!!.

Χρήστος Ζτάλιος

Κυκλοφορία Ημερολογίου "παλιάς φωτογραφίας" 2013!

Ο Φιλοπροοδευτικός Σύλλογος των Απανταχού Τρικωμιωτών, για πρώτη χρονιά φέτος προχώρησε στην έκδοση ημερολογίου για το έτος 2013 "με αναμνήσεις από το παρελθόν".
Είναι μια δράση που εντάσσεται στο πολιτιστικό πρόγραμμα του παρόντος Δ.Σ. και έχει ιδιαίτερη συναισθηματική αξία για όλους μας.
Είναι μια προσπάθεια που πιστεύουμε πως θα εκτιμηθεί ιδιαιτέρως από τους συγχωριανούς μας.

"Το κάναμε με μεράκι και αγάπη, για το χωριό μας, για ένα τόπο ευλογημένο, που γενεές  και γενεές ανέθρεψε και μεγάλωσε".

Το παρόν ημερολόγιο έχει ως εξώφυλλο τον ναό του Αγ. Αθανασίου, προστάτη του χωριού μας και του συλλόγου μας, που φέρει και το όνομα του.
"Ο Άγιος, θεωρείται θαυματουργός γιατί σε περίοδο επιδημίας χολέρας απάλλαξε ολόκληρη την περιοχή από το θανατικό. Εις ανάμνηση της σωτηρίας του , το χωριό επιδεικνύει την ευλάβεια του με εβδομαδιαία νηστεία πριν την εορτή του (18 Ιανουαρίου) και ο σύλλογος πλαισιώνει την πανήγυρη του αγίου με εορταστικές  εκδηλώσεις.
Το περιεχόμενο του ημερολογίου,  απαρτίζουν το σύντομο ιστορικό του χωριού μας, το μήνυμα του προέδρου του Δ.Σ. για το νέο έτος και ειδική σελίδα, αφιερωμένη στα πέτρινα γεφύρια.
Οι υπόλοιπες σελίδες με τους μήνες του έτους, πλαισιώνονται από παλιές φωτογραφίες, που αναφέρονται στις ασχολίες, τα έθιμα και πολλά άλλα.
Είναι μια ημερολογιακή έκδοση που κατά κύριο λόγο στηρίχθηκε στις ευγενείς δωρεές των χορηγών μας, οι οποίοι τιμούνται σε ιδιαίτερη σελίδα στο ημερολόγιο.

Η κυκλοφορία θα ξεκινήσει στο τέλος της παρούσας εβδομάδος.

Για διάθεση του ημερολογίου: Καράντζιος Γεώργιος τηλ. 6982825482 και georgekara123@gmail.com
                                                    Τσακνάκης Ιωάννης jz.tsaknakis@gmail.com
Μπορείτε να επικοινωνήτε μαζί μας ώστε να το προμηθευτείτε.
Η τιμή του ορίστηκε στα 5 ευρώ. Επιπλέον, κατά την περίοδο των Χριστουγέννων όσοι επιθυμούν θα μπορούν να το προμηθεύονται από τον Καράντζιο Γιώργο και Τσακνάκη Ιωάννη στο χωριό.