Αφιέρωμα: Άγιος Αθανάσιος ο θαυματουργός, γράφει ο Αποστ. Αποστολίδης

Άγιος Αθανάσιος, Θαυματουργός

πολιούχος του χωριού μας Τρίκωμο (Ζάλοβο) Γρεβενών

Τον παλιό καιρό ένας κάτοικος Τρικώμου ερχόταν από την Πόλη, όπου είχε μεταβεί για κάποια δουλειά. Όταν λέμε Πόλη, εννοούμε την Κωνσταντινούπολη. Τουρκοκρατία ήταν και για  (κληρονομιές, διεκδικήσεις, ιδιοκτησίες κ.λ.π.), εκεί μετέβαιναν οι πολίτες να τακτοποιήσουν κάποιο πρόβλημα. Όλα δε τα προβλήματα αποθηκεύονταν στο Υποθηκοφυλακείο της τότε εποχής και η περαίωση της κάθε υποθέσεως, έλεγαν ότι «χτυπήθηκε στην πλάκα», προφανώς εννοώντας ότι ο τίτλος σκαλίστηκε πάνω σε πέτρα, ώστε να μείνει στο διηνεκές κατοχυρωμένος χωρίς καμιά μεταβολή. Έτσι λοιπόν Πόλη την αποκαλούσαν τότε (αλλά και τώρα ακόμη) οι Έλληνες.

Ήταν έφιππος σε ένα πολύ αξιόλογο άλογο και κατά τη διάρκεια των πρώτων 30 ταξιδιωτικών ημερών του, δεν διεπίστωσε κανένα πρόβλημα. Όταν όμως κόντευε να φτάσει στο Ζάλοβο, το άλογό του αιφνίδια άρχισε να βογγάει, να ιδρώνει και να κόβεται. Ήταν τότε που η λοιμώδης ασθένεια πανούκλα (χολέρα), είχε θερίσει πάρα πολύ πληθυσμό. Ο άνθρωπος λοιπόν αυτός, αφού είδε έτσι το άλογό του, κατέβηκε και συνέχισε πεζός το δρόμο, πολύ στεναχωρημένος.  Όταν έφτασε στον τόπο της εικονιζόμενης Εκκλησίας, που πρέπει να ήταν βακούφι, αφιερωμένο στον Άγιο Αθανάσιο ο ταξιδιώτης απευθύνθηκε και επικαλέστηκε τον Άγιο και του είπε: "Άγιε μου Θανάση, κάνε καλά το άλογό μου και θα σου φτιάξω εκκλησιά και θα σου τη ζώσω την  τρεις φορές με κερί", σύνηθες τάμα για την εποχή εκείνη. (Κι εμείς παιδιά αφού τότε εκεί εκκλησιαζόμασταν, αφού ο Άη Γιώργης είχε καεί από τους Γερμανούς, βλέπαμε πολλές φορές την εκκλησία ζωσμένη με κερί, χωρίς όμως να γνωρίζουμε αυτόν που έκανε το τάμα). Πράγματι η εκκλησία θεμελιώθηκε το 1861, έτος γεννήσεως δύο αρρένων τέκνων στο Ζάλοβο, ήτοι Γεώργιος Αποστολίδης του Ευαγγέλου (Βαγγελάκος)  και Βασίλειος Γκατζήμας του Ιωάννου (Κακανέας), όπως μου τα διηγήθηκε ο πάππος μου, ο πρώτος των αναφερομένων και μου τα επιβεβαίωσε ο δεύτερος το έτος 1953.

Έτσι λοιπόν μετά την επίκληση ο ταξιδιώτης άκουσε το θόρυβο που κάνει ένα δυνατό χτύπημα που κάνει ένα ραβδί στα καπούλια του αλόγου και τότε ένα απόκοσμο πλάσμα, αόρατο για τον άνθρωπο, άρχισε να σκούζει και να τρέχει προς το ρέμα του Κοσματίου (λάκκος  Κοσματίτικος η λάκκος του Ζηκουτάλα), ώσπου έπαψε να ακούγεται το σκούξιμο, παράλληλα δε το άλογο ανέκαμψε, ζωήρεψε και επανήλθε στη φυσική του κατάσταση, ως να μην συνέβη τίποτα. Ο ταξιδιώτης πήγε στο χωριό και τους τα διηγήθηκε όπως ακριβώς έγιναν. Οι Ζαλοβίτες θεώρησαν ότι το χτύπημα στα καπούλια του αλόγου, έγινε από την πατερίτσα του Αγίου Αθανασίου.

Η παράδοση θέλει, ότι ο Άγιος προφύλαξε το χωριό από τη φοβερή αυτή αρρώστεια, που δεν ήταν άλλο τι, παρά το απόκοσμο πλάσμα που είχα σκαρφαλώσει στα καπούλια του αλόγου. Έκτοτε, όλο το χωριό νηστεύει μία εβδομάδα πριν την εορτή του Αγίου Αθανασίου και κοινωνεί την Άγια Μετάληψη σύσσωμο, κάθε χρόνο στις  18 Ιανουαρίου.           

Απόστολος Ευαγγ. Αποστολίδης