"Τα καφενεία του χωριού", γράφει ο Ζτάλιος Χρήστος..

ΚΑΦΕΝΕΙΑ  ΣΤΟ  ΤΡΙΚΩΜΟ (ΖΑΛΟΒΟ)

(Μνήμες από Ζάλοβο)

   Καφενείο: ζωντανός καί πολύβουος χώρος συνάθροισης αντρικού  πληθυσμού.

   Στo  Ζάλοβο είχαμε δυό καφενεία καί ήταν o διπλανός χώρος των μαγαζιών. Είχαμε το πάνω καί το κάτω καφενείο.

   Ο χώρος καί των δύο ήταν περίπου ο ίδιος, καί δεν υπερέβαινε τα 15 με 20 τετραγωνικά. Μία ξυλόσομπα στη μέση γιά το κρύο του χειμώνα, απλά ξύλινα τραπεζάκια, ψάθινες καρέκλες καί μερικοί ξύλινοι πάγκοι αποτελούσαν την επίπλωση του χώρου. Από το κέντρο του ταβανιού κρεμόταν το Λούξ, το οποίο γιά την τότε εποχή έριχνε άπλετο φώς, συγκρινόμενο με τις γκαζόλαμπες των σπιτιών μας. Σε μία άκρη ένα πετρογκάζ καί ένας νιπτήρας γιά τις ανάγκες του καφέ, περισσότερο γιά τους επισκέπτες του χωριού καί αυτό γιατί οι Ζαλοβίτες σπάνια έπιναν καφέ στο καφενείο τον προτιμούσαν σπίτι που ήταν καί τζάμπα. Στο βάθος  μερικά τελλάρα με αναψυκτικά, καί δίπλα τους μιά μεγάλη πλάστιγγα. Στους τοίχους ένα μεγάλο ημερολόγιο κάποιας τράπεζας, κάποιες ανακοινώσεις της κοινότητας, δυό τρείς αφίσσες ηρώων περασμένης εποχής καί μερικές διαφημίσεις τσιγάρων της τότε εποχής συμπλήρωναν την όλη εικόνα.

   Τα προσφερόμενα είδη ήταν αναψυκτικά, καφές, ρακί σκέτο ή με μεζέ ό οποίος ήταν πότε με στραγάλια, πότε με ελιές καί πότε με λάχανο τουρσί· μόνο αν ο πελάτης ζητούσε κάτι εξτρά ανοιγόταν καμμιά κονσέρβα.

   Εκεί συγκεντρώνονταν οι Ζαλοβίτες κυρίως τα βράδια, μετά από την κούραση της ημέρας καί παίζανε τάβλι, 66 ξερή καί αργότερα μπουρλότ. Εκεί όμως προσπαθούσαν  να λύσουν  τα ομαδικά προβλήματα που τους προέκυπταν: τιμή ρακής - κρασιού, πότε θα ξεκινήσουν το σκάψιμο καί ράντισμα των αμπελιών, πότε θα ξεκινήσουν τον τρύγο. Εκεί έπρεπε να ορισθεί η σειρά των τσοπάνων καί το πιό δύσκολο, πως θα γλιτώσουν από το γράψιμο του Δασικού κατά την κοπή των φρέσκων καυσόξυλων. Εκεί κατά καιρούς έχουν ακουσθεί απίθανα πράγματα.

    -<<Νά στείλουμι τς΄γναίκις! Θάρρουμ αντραπεί κι δέν τς΄γράψ!>>πρότεινε κάποιος. Αμέσως όμως πετάχτηκε καί πήρε τον λόγο κάποιος από τον κάτω μαχαλά.

   -<<Ωώώ! Ρέ φίλε μου! Φίλε μου! Κι άμα πετάξ΄ όξου του καλαμπούκ(ι) τι γένετι;>>.

   Την νεκρική σιγή που επακολούθησε γιά λίγο διέλυσε η ήρεμη φωνή  του πάντα φιλήσυχου Μπάρμπα Αλέξη.

   -<<Ντέ  μ'τί  ντε! Τσ΄χαζαμάρις! Καλά λέει αυτός θα μας το φκιάσ' του ζαράλ!>>.

   Την άλλη φορά κάποιος έφερε ραδιόφωνο γιά την μετάδοση ποδοσφαιρικού αγώνα  καί κάποια στιγμή ο σπήκερ ανέφερε: << Καί την μπάλλα την μπλοκάρει ο τερματοφύλακας Ντουντούμης>>· Αμμέσως πετάχτηκε ο Μπάρμπα Θόδωρος που του φάνηκε αστείο τ' όνομα καί είπε.

   -<<Ντουντούμς! Τηράτε εκεί ιπίθετου πού εχ(ει)! Άκου Ντουντούμς!>> Ο Μπάρμπα Βαγγέλης πήρε αμέσως τον λόγο.

   -<<Γιατί ρα Θόδωρι! Του θκός (Ζτάλιος) είναι καλύτερου;>> Καί πήρε καί αυτός την απάντηση από τον αλλο Μπάρμπα Αλέξη.

   -<<Τι λές καϊμένι! Αυτό είναι σαν να βαρένς  τουν νταϊρέ, του θκό μας είναι καλύτερου! Αμ πως!>>.

   Τότε ο χώρος ήταν καθαρά συνάθροισης αντρικού πληθυσμού· γιά γυναίκες ούτε κουβέντα. Δεν ήταν λίγες οι φορές που κάποια χριστιανή ήθελε να φωνάξει τον άνδρα της καί δεν τολμούσε να μπεί μέσα, μόνο περίμενε υπομονετικά να βγεί κάποιος καί να τον παρακαλέσει να ξαναμπεί μέσα καί να τον φωνάξει. Τό ίδιο ίσχυε καί γιά μας τα παιδιά.

   Όπως προανέφερα καί παραπάνω στα καφενεία του χωριού, οι Ζαλοβίτες έπαιζαν καί αρκετά παιχνίδια. Ποτέ όμως δεν έπαιζαν σε χρήματα, πάντα το έπαθλο γιά τον νικητή ήταν το μπισκοτολούκομο, που καί αυτό αργότερα αντικαταστάθηκε από την σοκοφρέτα. Όλη η ουσία όμως ήταν το δούλεμα που έπεφτε στους χαμένους, οι οποίοι έφευγαν με την ουρά στα σκέλια.

   Κατά καιρούς έχουν χρησιμοποιηθεί γιά ομιλίες πολιτικών. Επίσης έχουν γίνει τρικούβερτα γλέντια με οργανοπαίχτες από τα Γρεβενά. Ακόμη εκεί μοίραζε τα γράμματα ο Ταχυδρόμος όταν ο καιρός δεν ήταν καλός καί εκεί τα άφηνε όταν δεν έμφανίζονταν οι παραλήπτες. Επίσης εκεί ο  θείος μου  ο Νάσιος κούρευε τους μεγάλους καί μικρούς Ζαλοβίτες.

                                                                                                         Χρήστος Ζτάλιος