.

.

Πέμπτη 27 Σεπτεμβρίου 2012

O τρύγος άρχισε...!


Όπως κάθε χρόνο έτσι και φέτος, έφτασε η περίοδος του τρύγου, η σημαντικότερη και δυσκολότερη περίοδος για τους αμπελουργούς που θα δουν τι κατάφεραν να  κάνουν όλο το έτος φροντίζοντας τα αμπέλια τους. Το χωριό μας, το Τρίκωμο βαθιά στους αιώνες άρχισε να ασχολείται με την αμπελουργία επαγγελματικά.
Στις αρχές και ιδιαίτερα στα μέσα του 20ου αιώνα το χωριό μας γίνεται διάσημο για το κρασί του. Οι κάτοικοι-αμπελουργοί μετέφεραν το κρασί προς πώληση σε Δυτική Μακεδονία και Ήπειρο, Θεσσαλία μέχρι και Στερεά Ελλάδα με τουλούμια (=ασκούς). Το χωριό πριν το Β΄παγκόσμιο πόλεμο λαμβάνει συνεχόμενα βραβεία διάκρισης από γευσιγνώστες για το κρασί του και ιδιαίτερα το ξινόμαυρο. Όμως στα τέλη του 20ου αι. η παραγωγή μειώνεται και οι παραγωγοί λιγοστεύουν. Σήμερα, λίγοι είναι οι νέοι που ασχολούνται επαγγελματικά με την παραγωγή "Τρικωμιώτικου" κρασιού. Τα καλλιεργήσιμα στρέμματα σε όλες τις άκρες του χωριού δεν ξεπερνούν τα 80 συνολικά σήμερα. Ωστόσο το χωριό ακόμα στην περιοχή των Γρεβενών και Δυτ. Μακεδονίας διατηρεί τη φήμη του για το καλό κρασί που παράγει. Η γιορτή Κρασιού που διοργανώνεται εδώ και 30 χρόνια μας θυμίζει την λαμπρή πορεία του χωριού στο παρελθόν. Οι χάρτες των διαδρομών του κρασιού περιέχουν στη λίστα τους και το χωριό μας για την ιδιαίτερη ποικιλία σταφυλιού "το ξινόμαυρο", τιμή μας, τιμή σε αυτούς που αγωνίστηκαν για αυτό το προϊόν που η επόμενη γενιά των πατεράδων μας, απαξίωσε και το τέλος της οινοποιίας φτάνει στους παππούδες μας.
Ευχόμαστε καλή σοδειά στους παραγωγούς μας, καλό τρύγο και καλή ξεκούραση,
Με μεγάλη παραγωγή:
1)Ράπτη Χρήστο, Γιάννη και Στέφανο (μεγαλύτερος παραγωγός, 10 περίπου τόνους κρασί παράγει)
2)Παύλου Κώστα,
3)Βέκιο Κώστα,
4)Καράντζιο Στέργιο,
5)Βλάμη Ηρακλή,
6)Πούλιο Θεόδωρο,
7) Ζτάλιο Τάκη
8)Τσιώτα Κώστα (Γκουντή).

Με μικρότερη παραγωγή:
9)Γιάκο Νικόλαο,
10)Βλάμης Τάκης,
11)Βλαμίδης Τάκης,
12)Κατσαρό Ηλία,
13)Γκαρέτσο Χρυσόστομο,
14)Μητράκη Δημήτρη,

Καθώς και τους παραγωγούς του γειτονικού Παρορείου που και αυτοί έχουν μερικούς παραγωγούς κρασιού!
 
ΚΑΛΟ ΤΡΥΓΟ!

Τρίτη 25 Σεπτεμβρίου 2012

Ζαλοβίτικα Μασλάτια, γράφει ο Χρήστος Ζτάλιος.

                                  
Ζαλοβίτικα Μασλάτια                                                                       

   Μασλάτια είναι μικρές πραγματικές ιστορίες που συνέβησαν, ή φανταστικές ιστορίες που μπορεί να συνέβησαν.Περιμένουμε καί τα δικά σας μασλάτια γιά να δημοσιευτούν στο  trikomogrebenon.blogspot.gr.

   1) Ο Λέλι Λέλις.
    Η ιστορία που ακολουθεί είναι αληθινή καί μου την εκμυστηρεύτηκε ο φίλος μου Κώστας.
   Πριν από τέσσερα πέντε χρόνια η μητέρα του είχε πρόβλημα υγείας με το νεφρό της,καί μετά από ιατρικές εξετάσεις κρίθηκε σκόπιμο εκ μέρους των Γιατρών,να γίνει μάλλον εξαγωγή του νεφρού της·οπότε η κυρά Κασσιανή μπήκε σε Νοσοκομείο της Θεσσαλονίκης γιά τα περαιτέρω.     Φυσικά στο Νοσοκομείο δεν πηγαίνει κανείς με καλή διάθεση ούτε σαν επισκέπτης,πόσο μάλλον σαν ασθενής. Όλοι μας προσπαθούμε να φτιάξουμε την διάθεση μας, καί ελπίζουμε γιά το καλύτερο όσον αφορά την έκβαση της επέμβασης. Η κυρά Κασσιανή θέλοντας να ανεβάσει τό ηθικό της,παρομοίασε τον πρώτο Γιατρό που είδε μέ κάποιον άπό το χωριό μας λέγοντας στόν Κώστα.
   -Ά ρά Κουστάκ(η)!!!! Ου Γαμπρός τ΄Κουμσιή δέν ήταν αυτός που πέρασι τώραϊα απου μπρουστά μας;

   Τέλος πάντων,να μην τα πολυλογούμε,έγινε η επέμβαση την δεύτερη μέρα,όλα πήγαν καλά η κυρά Κασσιανή βγήκε από το χειρουργείο καί την πήγαν στο δωμάτιο νοσηλείας, γιά ανάρρωση όπου φυσικά ήταν καί αλλες γυναίκες ασθενείς.

   Η κυρά Κασσιανή ,όταν άρχισε να συνέρχεται ,πονούσε καί άρχισε να λέει το επιφώνημα πόνου που έχουμε στο χωριό: 
  -Λέλι, λέλι μου! Τό λέλι λέλι μου το έλεγε συνέχεια χωρίς σταματημό σχεδόν όλη την μέρα. Τό απόγευμα μετά τις πέντε,στο δωμάτιο επιτρεπόταν οι επισκέψεις στους ασθενείς καί το δωμάτιο γέμισε από συγγενείς ·ή κυρά Κασσιανή συνέχιζε το δικό της τροπάριο λέγοντας το γνωστό επιφώνημα.

 -Λέλι λέλι!! λέλι μου!!!
  Μετά από κανένα μισάωρο,κάποιος Ρωσσοπόντιος επισκέπτης από το διπλανό κρεββάτι πλησίασε την κυρά Κασσιανή καί της είπε.

  -Αύτόν τον Λέλι λέλι που φωνάζεις πρέπει να τον αγαπάς πολύ, ο άνδρας σου είναι ή ο γιός σου;
   Κόκκαλο ή Κυρά Κασσιανή!!!!

                                   Χρήστος Ζτάλιος

Δευτέρα 24 Σεπτεμβρίου 2012

Συλλογή στοιχείων επικοινωνίας. Ηλεκτρονικό περιοδικό.

 
Έχοντας όλοι μας ένα κοινό τόπο καταγωγής, το Τρίκωμο θα ήταν καλό να συνεισφέρουμε ο καθένας όπως μπορεί ξεχωριστά για να συμβάλλουμε  στα ιδεώδη που πρεσβεύει αυτός ο δικτυακός τόπος δηλαδή, την μεταξύ μας επικοινωνία. Έτσι λοιπόν για το πετύχουμε αυτό θα πρέπει να βοηθήσουμε όλοι στο δύσκολο έργο της επανασύνδεσης όλων των χωριανών όπου και αν αυτοί βρίσκονται. Έτσι λοιπόν ξεκινά ένας αδιάκοπος αγώνας συλλογής στοιχείων επικοινωνίας.
Τι ζητούμε; Ονοματεπώνυμο-τηλέφωνα (σταθερά-κινητά)- e-mail - ταχυδρομική διεύθυνση.
Αυτά τα στοιχεία είναι χρήσιμα στην περίπτωση που θα εκδίδονταν μια περιοδική έκδοση ή γίνονταν μια μεγάλη εκδήλωση και θα έπρεπε να επικοινωνήσουμε μαζί σας. Αναλάβαμε αυτό το δύσκολο έργο και θα το τελειώσουμε, θα το φέρουμε εις πέρας για το χωριό μας αλλά και για να μην χάσουμε την επικοινωνία μεταξύ μας, όπως συνέβαινε μέχρι πρότινος που όμως μπορέσαμε και ξαναβρεθήκαμε με την δημιουργία του μπλοκ αυτού και περισσότερο της "προβολής" του χωριού μας μέσω του facebook και της κοινωνικής δικτύωσης.

Επιπλέον υπάρχει μια πρωτοβουλία για την έκδοση μιας τριμηνιαίας ηλεκτρονικής έκδοσης (newsletter)  που να αποστέλλεται σε εσάς μέσω mail σε ηλεκτρονική μορφή. Η ηλεκτρονική έκδοση αυτού του "περιοδικού" θα έχει περιεχόμενο που να αφορά σίγουρα το χωριό και την ευρύτερη περιοχή (πρώην Δ. Θ. Ζιάκα) άλλα και θέματα γενικού περιεχομένου. Αλλά για να γίνει αυτό χρειαζόμαστε τα e-mail σας (και γενικότερα στοιχεία επικοινωνίας).
Όσοι ενδιαφέρονται για αποστολή άρθρων μπορούν να επικοινωνήσουν με e-mail.

Ηλεκτρονικές διευθύνσεις για αποστολή στοιχείων επικοινωνίας και άρθρων:
trikomogrebenon@yahoo.com


Με ιδιαίτερη εκτίμηση,
Καράντζιος Κ. Γεώργιος
Τσακνάκης Γ. Ιωάννης

Δευτέρα 17 Σεπτεμβρίου 2012

"Ζαλοβίτικο Ιδίωμα, γράφει ο Ζτάλιος Χρήστος"

                                                                                                (Μνήμες από Ζάλοβο)
                   ΚΑΠΟΙΑ ΒΑΣΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΖΑΛΟΒΙΤΙΚΟ ΙΔΙΩΜΑ
    Στo Ζάλοβο παλιά τiς περισσότερες λέξεις τiς κόβανε στiς καταλήξεις καί όχι μόνο·πιστεύω ότι αυτό γινότανε επειδή όλη τhν ημέρα τρέχανε να προλάβουν τις δουλειές που προέκυπταν, έτσι πάντα βιαζόταν καί μιλούσαν γρήγορα γιά να μην χασομερούν. Μία άλλη εκδοχή είναι ότι αυτό άρχισε επί τουρκοκρατίας καί γινόταν γιά να μην καταλαβαίνουν πολλά οι τούρκοι.     Βέβαια εδώ σημαντική θα ήταν η βοήθεια από κάποιον πιο ειδικό, π.χ. Κάποιος Δάσκαλος της περιοχής μας, θα μπορούσε να μας διαφωτίσει καλύτερα.
    To "O" όταν δεν τονίζεται γίνεται "ΟΥ"! Επίσης το "Ε" πάλι όταν δεν τονίζεται γίνεται "Ι"!
   Τα άρθρα στην ονομαστική του ενικού αριθμού γιά τα αρσενικά είναι σε :Ου π.χ. Ο Κώτσιος= Ού Κώτσιους, Ο Μήτσος=Ού Μήτσιους, Ο Μύλος=Ού Μύλους. Στα θηλυκά παραμένει το η καί γιά τα ουδέτερα σε: Του π.χ.  Τό δαδί=τού δαδί, τό μήλο=τού μήλου.
   Στά περισσότερα επίθετα καί ουσιαστικά στην ονομαστική οι καταλήξεις είναι γιά τα αρσενικά σέ ους, π.χ.Μπόσικος=Μπόσκους, Λάμπρος =Λάμπρους, Μπόλικος= Μπόλκους· εξαιρούνται μόνο αυτά που τονίζονται στην λήγουσα, Αετός, Καλός, Παλαβός. 
   Τά θηλυκά σε: Ου, Ελισσάβετ=Λισσάβου, Βασίλω=Βασίλου, Πανάγιω=Πανάϊου, ενώ στα ουδέτερα κόβεται ως συνήθως το τελευταίο φωνήεν, π.χ.       Βαρέλι=Βαρέλ, Σπίτι=Σπίτ, Μαχαίρι=Μαχαίρ.
   Άρθρα καί ουσιαστικά στην Γενική προφέρονται πάντα κοφτά π.χ. ΤουΧρήστου=Τ΄Χρήστ', Τού Βασίλη=Τ΄Βασίλ'.
    Στα υποκοριστικά καί κυρίως στα ουδέτερα οι καταλήξεις είναι στον ενικό σε :ουλ π.χ. Παιδί=Παιδούλ, Αρνί=Αρνούλ καί στον πληθυντικό σε: ούλια, παιδούλια ,αρνούλια.
   Σε πολλές λέξεις που αρχίζουν με σύμφωνο μπαίνει μπροστά το άλφα,π.χ. Γρήγορα=αγλήγουρα, Κόλησα =ακόλτσα  ενώ σε άλλες που αρχίζουν με φωνήεν μπαίνει το Γ (γάμα)  π.χ. Ιατρός = Γιατρός! Στις περισσότερες γίνεται σύντμηση π.χ. Κουφάθηκα=κφάθκα, Κουτσαίνω =κτσαίνου.
   Στις προσωπικές αντωνυμίες το ε γίνεται ι π.χ. εγώ=ιγώ, εσύ=ισύ· στις κτητικές το δ γίνεται θ π.χ. δικός μας=θκός μας. Επίσης χάνονται οι καταλήξεις στις αντωνυμίες που είναι μπροστά από ρήματα π.χ.Tους βάρεσαν=τς βάρισαν, τους μάλλωσαν=τς μάλλωσαν, τήν έδειρα=τν έδειρα, με είπε=μ΄είπι.
   Η κατάληξη τοπικών επιρρημάτων από ω γίνεται ου π.χ. πίσω=πίσου, κάτω=κάτου.
   Τό β΄πληθυντικό πρόσωπο των ρημάτων που καταλήγει σέ ε γίνεται ι π.χ. Τι κάνετε= τι κάντι, θα δουλέψετε=θα δλέψτι.
   Όταν τα φωνήεντα είναι άτονα, στις περισσότερες λέξεις δεν προφέρονται π.χ. ψηλός=ψλός, σκοινί=σκνί, σκυλί=σκλί.
   Πολλά επίθετα καί κυρίως επώνυμα στην ονομαστική του πληθυντικού στην λήγουσα γίνονται ε π.χ. Ο Μπάκακας=Οι Μπακακιέ, Ο Τσακνάκης=Οι Τσακνακιέ,Ο Βέκιος=Οι Βεκιέ, Ο Κασλίκης=Οι Κασλικιέ.
   Στον πληθυντικό αριθμό του Αορίστου σε ορισμένα ρήματα ο τόνος από την προπαραλήγουσα μετατίθεται στην παραλήγουσα καί το ε γίνεται ι π.χ.Χτυπήσαμε=Χτυπησάμι,   Παίξαμε=Επαιξάμι, Βαρέσαμε=Βαρεσάμι.
   Όταν απευθυνόμαστε σε αρσενικό καί ουδέτερο γέννος  βάζουμε το προθεμα Α ρά, π.χ. Α ρα Κώτσιου, Α ρα Μήτσιου, ή Α ρα Πιδίμ, Α ρα κουρίτς· ενώ γιά το θηλυκό γέννος χρησιμοποιούμε το πρόθεμα Α μα,π.χ. Α μά Μυγδάλου, Α μα Βασίλου.
                                   
                                                                                                                                                                             Χρήστος Ζτάλιος

Παρασκευή 14 Σεπτεμβρίου 2012

Παροιμίες - Γνωμικά από το Ζάλοβο, γράφει ο Ζτάλιος Χρήστος.

ΠΑΡΟΙΜΙΕΣ - ΓΝΩΜΙΚΑ ΑΠΟ ΤΡΙΚΩΜΟ (ΖΑΛΟΒΟ) ΚΑΙ ΤΗΣ  ΕΥΡΥΤΕΡΗΣ  ΠΕΡΙΟΧΗΣ.
                                                                                                (Μνήμες από Ζάλοβο)
Όποιος γνωρίζει κάτι παραπάνω μπορεί υπό μορφή σχολίων νa τo προσθέσει, ούτως ώστε νa εμπλουτισθεί τo παρόν κείμενο.

Μισιακό γουμάρ του τρώει ου λύκους.

Γιά να φέξ κι να ιδούμι τίνους μάννα κουλιουμπούμι.

Άλλα λέει η θειά κι άλλα ακούν τ΄αυτιά.

Μάρτς γδάρτς κι κακός παλουκουκάφτς.

Άπού μκρό κι από τρελλό μαθαίντς ν΄αλήτια.

Γάμους χωρίς σφαχτά δεν γένιτι.

Μιγάλ χαψιά φάϊ, μιγάλ κουβέντα μη λές.

Γινάρ πιν του κρασί, του θερστή του ξύδ.

Αλλού τα κακαρίσματα κι αλλού γιννούν οι κότις.

Τρίτη 4 Σεπτεμβρίου 2012

Πάει ακόμα ένα καλοκαίρι....!


Πέρασε και αυτό το καλοκαίρι, αρκετά θερμό και το χωριό μας να έχει λίγη ζωντάνια από τον Ιούλιο έως σήμερα. Μικροί, μεγάλοι ήρθαν και πέρασαν καλά, διασκέδασαν και πήραν λίγο καθαρό αέρα.
Στις 15 Ιουλίου είχαμε την δέηση στο μνημείο του χωριού μας, στις 26 την Αγ. Παρασκευή μετά όλο τον Αύγουστο ξεγνοιασιά στην πλατεία και το σχολείο με τάβλι, μπιρίμπα για τους μεγαλύτερους και για τους μικρούς ποδόσφαιρο, μπάσκετ και βόλευ, άρματα, κρυφτό και πολλά άλλα....τον 15αύγουστο είχε αρκετό κόσμο και συνεχίσαμε με τα "βακούφια" δηλαδή ο άνοιγμα των εκκλησιών του χωριού, όπου στην Αγ. Παρασκευή βγήκαμε όλοι οι προσκυνητές αναμνηστική φωτογραφία. Διακρίνεται παρακάτω..
 
Γενικά ήταν ένα καλοκαίρι με αρκετό κόσμο, φυσικά δεν έλλειψαν τα μαλώματα, οι τσακωμοί και η αστυνομία! Το αποκορυφωμα ήταν το τριήμερο 23,24,25 αντίστοιχα που είχαν συγκεντρωθεί πολλοί χωριανοί για την 30η Γιορτή Κρασιού Τρικώμου, που είχε εξαιρετική επιτυχία.
Όλοι γλέντησαν, χόρεψαν και διασκέδασαν έστω αυτές τις λίγες μέρες που οι υποχρεώσεις τους, τους το επέτρεπαν.
Και του χρόνου να είμαστε γεροί!
Καλό φθινόπωρο!
Καλή σχολική Χρονιά!